کوروش بزرگ؛ نخستین پادشاه و بنیان گذار شاهنشاهی هخامنشی بود. کوروش به مدت سی سال، از سال 529 تا 559 پیش از میلاد، بر ایران فرمانروایی کرد.
درباره? کوروش تمام مورخان توافق دارند که شاهی بود با عزم، خردمند و مهربان که در موارد مشکل به عقل بیش از قوه متوسل می‌شد و برخلاف پادشاهان آشور و بابل، با مردم مغلوب رئوف و مهربان بود. جنگ و بوی خون او را برخلاف فاتحان دیگر مغرور نکرد و رفتار او با پادشاهان مغلوب لیدیه و بابل سیاست تسامح او را بخوبی نشان میدهد.
به واقع کوروش، بزرگ مرد تاریخ ایران زمین و از جمله نوادری بود که تاریخ جهان به خود دیده است . انسانی والا و ابرمردی بی همتا که می توان گفت نام ایران با وجود او ایران شد و از بنیانی که او بنا نهاد برای هزاران سال ملتی واحد از اقوام آریایی واقع در فلات ایران شکل گرفت که طی قرنها تمام تمدن ها و قدرتهای کوچک و بزرگ را تحت شعاع خود قرار داد و هویت ایرانی متشکل از مادهای آذربایجان و کردستان و پارسهای جنوب و پارتهای شرق ایران زمین که ملت واحد ایران را تشکیل دادند و تاریخ چندین هزار ساله خود را دوشادوش یکدیگر و در کنار یکدیگر رقم زدند به همراه هم از این خاک و هویت دفاع کردند و با افتخار ایرانی بودن خود را به جهانیان اعلام نمودند
درباره فرجام کوروش نیز باید گفت این سرباز وطن در جنگ با اقوام وحشی شرقی و دفاع از سرزمین خویش جان خود را فدا نمود و پیکرش در پاسارگاد به خاک سپرده شد و تا امروز نیز جاودانه باقی مانده است.
در ذیل میتوانید برخی از سخنان ارزشمند کوروش بزرگ را مطالعه نمایید :
1 ) ای پسر من نیکو کار باش نه بدکار زیرا زندگانی انسان جاودان نیست و هیچ چیز از کردار نیک لازمتر نمی باشد
2 ) ای پسر من بشنو تو را می گویم که بهترین بخشش ها تعلیم و تعلم است زیرا مال و مکنت زوال پذیرد و چهار پایان بمیرند ولی دانش و تربیت باقی ماند
3 ) دختر شرمگین را دوست بدار و او را به مرد هوشیار و دانایی به عروسی ده زیرا مرد دانا و هوشیار مانند زمین نیکی است که چون تخم در آن بکارند حاصل نیک و فراوان از آن به عمل آید
4 ) با زن فرزانه و شرمگین عروسی کن و او را دوست بدار وخود برای خود زن انتخاب کن وزن دیگری را فریب مده تا روانت گناه کار نگردد
5 ) مردی را به دامادی خود برگزین که نیکخو, درست و دانا باشد, اگر بسیار مسکین است بسیار عیب نیست مال و مکنت از یزدان برسد
6 ) چون خوشی رسد بسیار خشنود و غره مشو و چون سختی رسد غمگین و افسرده مباش زیرا هر خوشی یک ناخوشی و هر نیکی یک بدی در پی دارد
7 ) از پست فطرت و بداصل قرض مگیر و وام مده زیرا تنزیل زیاد باید داد و همواره بر در خانه تو بایستد و کسان بگمارد و این برای تو زیان بزرگی است
8 ) به مال و مکنت کسی چشم مینداز زیرا مال و خوشی جهان مانند مرغی است که از این درخت به آن درخت نشیند و به هیچ شاخی نماند
9 ) دست از دزدی و کاهلی و هوا و هوس نفسانی بدار زیرا هر کس که نیکی کند پاداش نیکی یابد و هر که بدکار گشت به سزای سخت خواهد رسید
10 ) نسبت به پدر و مادر خود فرمانبردار باش زیرا مرد تا پدر و مادرش زنده اند مانند شیری است که آسوده در بیشه غنوده و از هیچ کس بیم ندارد
11 ) به رئیس و سردار خود گستاخ مباش و در خدمت استوار بایست, آچه بر خود نیک ندانی به دیگران نیز نیک نشمار با دوستان به یگانگی برخورد کن
12 ) اگر تو را فرزندی است به مدرسه بفرست و به تحصیل علم بگمار زیرا علم ودانش چشم روشن است
13 ) عصبانی مباش زیرا مرد عصبانی مانند آتش است که در بیشه برافروزد و تر و خشک را با هم بسوزاند
14 ) دشمن کهنه را دوست نو مساز زیرا دشمن کهنه مانند مار سیاه است که بعد از صد سال انتقام را فراموش نکند
15 ) مغرور و خودپسند مباش زیرا انسان مغرور چون مشک پر باد است و اگر باد آن خالی شود چیزی باقی نماند
16 ) آنچه را که گذشته است فراموش کن و به آنچه که نرسیده رنج و اندوه مبر
17 ) در مجالس در صدر منشین تا تو را از آنجا بلند نکنند و به جای پایین تری بنشانند
18 ) سخن بموقع بگو زیرا بساتکلم بهتر از خاموشی و بسا خاموشی بهتر از تکلم است
19 ) ای پسر من تو را می گویم بهترین چیزها برای سخاوت تعلیم و تربیت مردم است
20 ) از هر خوراک مخور و زود به زود به مجلس عیش بزرگان مرو که پسندیده نیست
21 ) ای پسر من تو را می گویم بهترین چیزها برای سخاوت تعلیم و تربیت مردم است
22 ) همیشه و همه جا به خدا توکل کن و دوستی با کسی کن که بیشتر به تو سود رساند
23 ) زن و فرزند خود را از تحصیل علم باز مدار تا غم و اندوه به تو نرسد و پشیمان نشوی
24 ) اگر در پی مال و مکنتی اول آب و زمین بخر زیرا اگر ثمر ندهد اصل آن باقی است
25 ) حضور دانشمندان را گرامی دار و از ایشان سئوال کن و جواب بشنو
26 ) با مردی که پدر و مادر از او ناخشنودند همکار مباش تا گناهکار نباشی
27 ) از هر کس که با تو کینه ورزد و خشم گیرد کناره جوی
28 ) با مرد پاک نظر, کارآگاه, هوشیار و نیکخو مشورت کن
29 ) در جنگ اگر مسئولیتی به عهده تست بسیار مواظب باش
30 ) به فرمان یزدان و امشاسپندان گوش کن و رفتار نما
31 ) مرد فقیر و بینوا را تمسخر مکن شاید تو نیز روزی بینوا شوی
32 ) مرد پارسا در آسایش ماند و بدکار همیشه گرفتار اندوه است
33 ) اگر چه افسون مار خوب بدانی ولی دست به مار نزن تا تو را نگزد
34 ) اگر چه شناوری به خوبی دانی ولی زیاد در آب مرو تا غرق نشوی
35 ) با هیچ کس و به هیچ آیین پیمان شکنی نکن که آسیب به تو نرسد
36 ) فرومایه را اعتنا مکن و شخص محترم را در پایه اش پاداش رسان
37 ) مردم دارای همان خویی هستند که از زمان شیر خوارگی خود کسب نموده اند
38 ) سحر خیز باش تا کار خود را به نیکی به انجام برسانی
39 ) دوست کهنه را گرامی دار و در دوستی او استوار بایست
40 ) یزدان را ستایش کن و دل را شاد ساز تا یزدان نیکی تو را بیافزاید
41 ) حکمرانان را نفرین مکن زیرا آنان پاسباتات مردم هستند
42 ) هیچ فرازی بدون نشیب و هیچ نشیبی بدون فراز نیست
43 ) مال کسی را تاراج مکن و به مال خود میامیز
44 ) برای نام خود از کسب و کار احتراز مکن
45 ) هر چه شنوی به عجله و بیهوده مگوی
46 ) هر کس که برای دیگران چاه کند در آن افتد
47 ) تا حدی که می توانی از مال خود داد و دهش نما
48 ) کسی را فریب مده تا دردمند نشوی
49 ) پیشوای نیک را گرامی دار و سخنش بپذیر
50 ) جز از خویشان و دوستان چیزی از کسی وام مگیر
51 ) نه به راست نه به دروغ هرگز سوگند مخور
52 ) چو خواهی عروسی کنی اول مال فراهم کن
53 ) از نیک کرداری خود غره مشو و رجز مخوان
54 ) به رئیسها و پادشاهان خیانت مکن
55 ) از مرد بزرگ و نیک سخن بپرس
56 ) با دزدان معامله مکن و آنها را گرفتار نما
57 ) از دوزخ یاد آور و کسان را به انصاف مجازات کن
58 ) از هر کس و هر چیز مطمئن مباش
59 ) فرمان خوب ده تا بهره خوب یابی
60 ) بیگناه باش تا بیم نداشته باشی
61 ) سپاس دار باش تا لایق نیکی باشی
62 ) با مردم یگانه باش تا محترم و مشهور شوی
63 ) راستگو باش تا استقامت داشته باشی
64 ) متواضع باش تا دوست بسیار داشته باشی
65 ) دوست بسیار داشته باش تا معروف باشی
66 ) معروف باش تا زندگانی به نیکی گذرانی
67 ) دوستدار دین باش تا زندگی به نیکی گذرانی
68 ) مطابق وجدان خود رفتار کن که بهشتی شوی
69 ) سخی و جوانمرد باش تا پاک و راست گردی
70 ) با مرد قدر نشناس و ناسپاس معاشرت مکن
71 ) روح خود را با خشم وکین آلوده مساز
72 ) در حفظ دین بکوش زیرا سعادت روحانی از آن برسد
73 ) در هر گفتار و کار تواضع و ادب را فراموش مکن
74 ) هرگز ترشرو و بدخو مباش
75 ) در انجمن نزد مرد نادان منشین که تو را نادان نشمارند
76 ) دختر خود را به شوهر هوشیار و دانا ده
77 ) اگر خواهی از کسی دشنام نشنوی کسی را دشنام مده
78 ) خود را به بندگی کسی مسپار
79 ) همیشه روح خود را به یاد دار
80 ) قبل از جواب دادن تفکر کن
81 ) هیچ کس را تمسخر مکن
82 ) با مرد بدکار هم راز مشو
83 ) با مرد خشمگین همراه مشو
84 ) با فرومایه مشورت مکن
85 ) با مست هم خوراک مشو
86 ) مرد بدچشم را به معاونت خود قبول مکن
87 ) مال خود را به مرد حسود نشان نده
88 ) از پادشاهان فرمان ناحق مخواه
89 ) از مرد سخن چین و دروغگو سخن مشنو
90 ) در مجازات مردم کینه مورز
91 ) در معبر عام مجادله نکن
92 ) با مرد بسیار متول هم خوراک مشو
93 ) مرد راستگو را برای پیغام بفرست
94 ) برای جاه و مقام مجادله مکن
95 ) از مدد قوی, متمول و کینه ورز دور باش
96 ) با مرد ادیب دشمن مباش
97 ) با مرد نادان راز مگوی
98 ) به هیچ کس دروغ مگو
99 ) از بی شرم مال مگیر
100 ) به نزد بدکار چیزی گرو مگذار
کبیر ذوالقرنین است؟